TTTĐ - Là một ngành tiềm năng trong số các ngành công nghiệp văn hóa, hiện nay, ngành game đang “khát” nhân lực chất lượng cao. Để đáp ứng nhu cầu này, các cơ sở đào tạo đang tập trung vào việc xây dựng các chương trình đào tạo chuyên sâu về thiết kế, lập trình, đồ họa, sản xuất và quản trị game.

CEO của LacBird – anh Hoàng Bảo Long, đồng thời là giảng viên ngành Thiết kế Game của Đại học BUV nhận xét, hiện nay, lĩnh vực sản xuất game phát triển đã đem đến nhiều cơ hội về việc làm và mức lương hấp dẫn cho các vị trí then chốt như thiết kế và lập trình game, marketing, quảng cáo, streamer… Trong khi đó, hiện tại, nhân sự làm game tại Việt Nam chủ yếu là các những người học lĩnh vực khác, như công nghệ thông tin, thiết kế đồ hoạ…, có đam mê về ngành game, nên thông thường, doanh nghiệp phải mất nhiều thời gian đào tạo.

Ông Cao Minh Thắng, Phó Viện trưởng phụ trách Viện công nghệ Thông tin và Truyền thông CDIT (Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông) cho biết, có khoảng 50% game di động phổ biến hiện nay có xuất xứ từ Việt Nam - được làm một phần hoặc viết hoàn toàn. Với nguồn nhân lực khiêm tốn như hiện tại, các công ty game Việt Nam chủ yếu sản xuất game đơn giản, “mì ăn liền”. Thị trường thực sự thiếu nhà thiết kế game, thiếu một lực lượng sáng tạo đột phá, để có thể cho ra mắt những sản phẩm mang tính toàn cầu.

Một tiết học trong chương trình đào tạo ngành Game tại CDIT

Trong khi đó, theo dự báo, số lượng nhân sự ngành game khi quy mô doanh thu lên tới 1 tỷ USD sẽ vào khoảng 25.000 người bao gồm cả các công việc full-time, part-time hoặc freelancer.

Để có những game Việt mang tính toàn cầu, TS Cao Minh Thắng cho biết, việc đào tạo trong các nhà trường đòi hỏi phải chuẩn quốc tế và bài bản. Đó phải là chương trình được xây dựng dựa trên nghiên cứu kỹ về thị trường Việt Nam và thế giới; có đội ngũ chuyên gia trình độ tham gia giảng dạy, có hỗ trợ, kết nối việc làm cho sinh viên.

Một điều rất vui mừng là ngày 8/9/2016, Chính phủ ban hành Quyết định 1755/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược Phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030, trong đó xác định rõ các ngành công nghiệp văn hóa, trong đó có “phần mềm và các trò chơi giải trí” đồng thời nhấn mạnh những sản phẩm này góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam.

Chiến lược này cũng chỉ ra “Xây dựng các chính sách ưu đãi, đẩy mạnh tuyên truyền, xúc tiến đầu tư phát triển các ngành công nghiệp văn hóa sẵn có lợi thế, tiềm năng như: Điện ảnh, nghệ thuật biểu diễn, quảng cáo, thủ công mỹ nghệ, phần mềm và các trò chơi giải trí, truyền hình và phát thanh, thời trang, du lịch văn hóa; Khuyến khích các doanh nghiệp trong và ngoài nước tăng cường đầu tư vào các hoạt động sáng tạo văn hóa, sản xuất các sản phẩm và dịch vụ văn hóa; phát triển mạng lưới doanh nghiệp, trong đó hình thành một số tập đoàn lớn về công nghiệp văn hóa ở các lĩnh vực truyền thông, điện ảnh, phát thanh và truyền hình, phần mềm và các trò chơi trực tuyến”.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham quan khu board game của CDIT tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông

Ngày 29/8/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ban hành Chỉ thị số 30/CT-TTg về phát triển các ngành Công nghiệp văn hóa Việt Nam. Trong đó, Chỉ thị nhấn mạnh: Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, cơ quan, địa phương: Chủ động rà soát, bổ sung, đề xuất bổ sung cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển các sản phẩm phần mềm và trò chơi điện tử trên không gian mạng (thuộc lĩnh vực trò chơi giải trí) mang đậm bản sắc Việt Nam và phù hợp với xu thế phát triển của thế giới; Thúc đẩy sử dụng các nền tảng số của Việt Nam trong việc tạo ra các sản phẩm công nghiệp văn hóa; Đẩy mạnh chuyển đổi số, hình thành hệ thống dữ liệu trực tuyến cho các ngành công nghiệp văn hóa; Đẩy mạnh đào tạo, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực xuất bản, phát thanh và truyền hình, phần mềm và trò chơi điện tử trên không gian mạng (thuộc lĩnh vực trò chơi giải trí)…

Đánh giá về định hướng trên, TS Cao Minh Thắng cho biết: Mặc dù, nội dung chiến lược này chưa chỉ ra rõ các mục tiêu về doanh thu, nguồn nhân lực nhưng đây là dấu mốc rất quan trọng cho thấy sự quan tâm, hỗ trợ của Chính phủ đối với ngành công nghiệp game bên cạnh các lĩnh vực khác của công nghiệp văn hoá.

“Không chỉ dừng ở mức độ đường lối, Chính phủ và các cơ quan hữu quan còn đang cụ thể hoá các mục tiêu đề ra cho công nghiệp game Việt Nam và đánh giá đào tạo nhân lực ngành game là một giải pháp quan trọng đặc biệt nhấn mạnh sự cần thiết của các ngành, chương trình đào tạo chính quy bậc đại học. Điều này cũng rất phù hợp vì tại các nước có nền công nghiệp game phát triển như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật đều có nguồn nhân lực được đào tạo bài bản ở trình độ đại học. Ngoài ra, sự vào cuộc của Chính phủ cũng đã giúp xã hội bớt đi các định kiến về ngành game và người làm game, tạo ra sự yên tâm cho các bậc phụ huynh rằng game cũng là một nghề nghiệp nghiêm túc, hấp dẫn cũng như tạo động lực mới cho thế hệ trẻ Việt Nam tham gia vào nền công nghiệp game để tìm kiếm cơ hội phát triển bản thân” – ông Thắng bày tỏ sự vui mừng.

Theo trang www.bachelorstudies.com, hiện có khoảng hơn 100 chương trình đào tạo bậc cử nhân về game trên thế giới, có đến 60% là đến từ Mỹ và Châu Âu, là những nơi có nền công nghiệp game phát triển mạnh. Trường đầu tiên đào tạo ngành game trên thế giới là Học viện Công nghệ Digipen, Hoa Kỳ, cách đây đã 41 năm.

Ông Cao Minh Thắng, Phó Viện trưởng phụ trách Viện công nghệ Thông tin và Truyền thông CDIT (Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông) trả lời phỏng vấn của phóng viên Báo Tuổi trẻ Thủ đô

Còn tại Việt Nam, mới đây, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (PTIT) trở thành trường đại học công lập đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam hiện nay đào tạo chính quy chuyên sâu về Thiết kế và Phát triển Game, với mã ngành 329001_GAM, và PTIT đã bắt đầu tuyển sinh từ năm 2024 với 160 chỉ tiêu cho khóa 1.

Theo TS Cao Minh Thắng, đây là chương trình đào tạo đại học chính quy, chuyên sâu về game đầu tiên tại Việt Nam, nhằm cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, làm chủ các công nghệ thiết kế và phát triển game ở trình độ cao, đáp ứng nhu cầu của ngành công nghiệp game trong nước, khu vực và quốc tế. Để chuẩn bị cho bước đi chiến lược này, PTIT cũng đã có nhiều hoạt động hợp tác với doanh nghiệp, như hợp tác với FALCON để xây dựng phòng thực hành công nghệ game, tạo điều kiện cho sinh viên được thực hành, thực tập và tiếp xúc với môi trường làm việc thực hành. PTIT còn hợp tác các trường đại học tại Hàn Quốc như Chung Ang University (CAU) và đặc biệt với Hiệp hội Game Hàn Quốc, quốc gia có nền công nghiệp game hàng đầu Châu Á.

Đặc biệt, năm học 2025, PTIT sẽ ra mắt chương trình đào tạo Cử nhân tài năng Thiết kế và Phát triển Game trên cơ sở liên kết quốc tế với Đại Học Chung Ang.

Theo ông Thắng, việc cải thiện chất lượng nguồn nhân lực ngành game cần bắt đầu từ việc đồng bộ chương trình đào tạo với thực tế sản xuất, tăng cường trải nghiệm thực tiễn, và thúc đẩy hợp tác nhà trường – doanh nghiệp. Nhân lực chất lượng cao cho ngành game Việt Nam không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn đòi hỏi có khả năng sáng tạo, linh hoạt và đáp ứng nhanh với sự thay đổi của công nghệ. Điều này bắt buộc phải có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ sở đào tạo đại học và các doanh nghiệp trong ngành, nhằm đảm bảo sinh viên có thể học tập và rèn luyện trong môi trường thực tiễn, đặc biệt là môi trường quốc tế, để sẵn sàng gia nhập thị trường lao động ngay sau khi tốt nghiệp.

Trước thực tế nhu cầu nhân lực ngành game, năm 2025, trường Các khoa học Liên ngành của Đại học Quốc gia Hà Nội cũng bắt đầu tuyển sinh ngành Công nghệ truyền thông trong đó có chuyên ngành Thiết kế game. Ngoài ra, một số trường Đại học như BUV, RMIT cũng đang đầu tư cho nhân lực chất lượng cao trong ngành này. Đây là tín hiệu rất đáng mừng cho công nghiệp game Việt Nam.

Dịp kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025) vừa qua, 2 sinh viên năm thứ nhất Đoàn Thanh Tú và Nguyễn Bảo Phú (Viện Công nghệ thông tin và Truyền thông CDIT (Học viện Bưu chính Viễn thông) đã gây ấn tượng mạnh mẽ khi ra mắt boardgame “Tiến về Sài Gòn”.

Ít ai biết rằng, đây là sản phẩm game văn hóa đầu tiên được thai nghén và thành hình hài từ kết quả hợp tác của doanh nghiệp – nhà trường. Trước đó, CDIT và Quỹ bảo tồn di sản Việt Nam, Tiktok cùng ký kết triển khai dự án game này, nhằm lan tỏa mạnh mẽ bản sắc văn hóa, truyền thống yêu nước của Việt Nam trên nền tảng số.

Boardgame “Tiến về Sài Gòn” mang đến cho người chơi cơ hội hoá thân thành vị chỉ huy của một cánh quân trong chiến dịch lịch sử

Lấy ý tưởng từ những trò chơi đơn giản, từ những thẻ bài, boardgame “Tiến về Sài Gòn” mang đến cho người chơi cơ hội hoá thân thành vị chỉ huy của một cánh quân trong chiến dịch lịch sử. Nhiệm vụ của người chơi là tập trung lực lượng nhanh nhất và tinh nhuệ nhất, thể hiện khả năng lãnh đạo tài tình, sắp xếp chiến thuật để tiến vào húc đổ cánh cổng Dinh Độc Lập và cắm lá cờ Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam đánh dấu thắng lợi, thống nhất đất nước, ghi nhận khoảnh khắc hào hùng của lịch sử.

Chia sẻ với PV Báo Tuổi trẻ Thủ đô, sinh viên Đoàn Thanh Tú cho biết: Điểm nổi bật của boardgame này là phù hợp với mọi lứa tuổi, đặc biệt là học sinh tiểu học, giúp các em tiếp thu các kiến thức lịch sử một cách tự nhiên thông qua thông qua lối chơi độc đáo. Trò chơi này có thể chơi từ 2-4 người, không tiêu tốn nhiều thời gian, không cần sử dụng thiết bị di động.

Người chơi phải trải qua từng bước để tiến vào Dinh Độc lập. “Điểm hay là, qua trò chơi, người chơi sẽ hiểu được những câu chuyện xoay quanh xe tăng 390, xe tăng 843 và những mốc lịch sử xoay quanh sự kiện chiến thắng 30/4/1975. Nếu không có người nào thắng cuộc thì ván chơi kết thúc, mọi người sẽ phải chơi lại để có thể hoàn thành Chiến dịch Hồ Chí Minh, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước” – sinh viên Đoàn Thanh Tú chia sẻ.

Theo TS Nguyễn Cao Thắng – Phó Viện trưởng CDIT, boardgame “Tiến về Sài Gòn” được phát triển từ một ý tưởng game của 2 sinh viên Thanh Tú và Bảo Phú, từng đoạt giải tại một cuộc thi quốc tế trước đó. Sau 2 tháng thực hiện, trò chơi này đã hoàn thành trước dịp 30/4 và được giới thiệu rộng rãi, mang đến trải nghiệm vô cùng thích thú cho người chơi.

Sinh viên Đoàn Thanh Tú giới thiệu boardgame “Tiến về Sài Gòn” với phóng viên Báo Tuổi trẻ Thủ đô

Tại buổi làm việc với Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông vào cuối tháng 4/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã đánh giá cao sự sáng tạo của sản phẩm này: "Đây là ý tưởng rất hay. Trò chơi này sẽ giúp các cháu vừa chơi mà cũng vừa học..., tạo ra sự thoải mái và quan trọng là kiến thức vẫn ngấm vào đầu, giúp các cháu trang bị kiến thức lịch sử và các kiến thức khác như văn hóa, khoa học công nghệ, câu chuyện người tốt việc tốt, các danh nhân của Việt Nam...".

Theo Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, những sản phẩm công nghệ sáng tạo này là minh chứng rõ ràng cho việc tuổi trẻ Việt Nam hoàn toàn có thể kết hợp giữa lịch sử, văn hóa, công nghệ, giáo dục một cách sống động và hiện đại.

Theo các chuyên gia, boardgame “Tiến về Sài Gòn” – kết quả của sự hợp tác giữa nhà trường và doanh nghiệp là minh chứng cho việc bắt đầu từ sự hợp tác này có thể tạo ra một hệ sinh thái đào tạo – thực hành – nghiên cứu – ứng dụng hoàn chỉnh. Các bên cùng tham gia xây dựng chương trình đào tạo, đến triển khai các chương trình thực tập, thực tế, chia sẻ nguồn lực, chuyên gia và cả thúc đẩy nghiên cứu, khởi nghiệp.

“CDIT có một thuận lợi là sinh viên vừa là đối tượng đào tạo, vừa được tham gia vào thực hành. Những bài tập giờ đây không còn là mô phỏng mà là thực tế. Với những sinh viên ngành truyền thông đa phương tiện, ngành game, các em nhận được những bài tập làm sao để phát triển giá trị văn hóa, buộc sinh viên phải thể hiện ý tưởng của mình. Điều tôi nhận ra là, các bạn trẻ rất hào hứng với những bài tập đó và trả lại sản phẩm vô cùng sáng tạo. Điển hình như 2 sinh viên làm sản phẩm “Tiến về Sài Gòn”.

Chính các em sau này sẽ là hạt giống, hoặc những start-up trẻ trong lĩnh vực này, được các doanh nghiệp rót vốn đầu tư. Chúng tôi đang từng bước làm các thủ tục về bản quyền cũng như tiến tới phát triển sản phẩm trên các nền tảng số, góp phần giúp người chơi trên toàn cầu có thể hiểu hơn về lịch sử, văn hóa Việt Nam” – TS Cao Minh Thắng cho biết thêm.

Loạt bài viết: Tạo đột phá để game Việt trở thành ngành công nghiệp văn hoá “đẻ trứng vàng”

Bài 1: Khi GenZ say mê kể chuyện văn hóa Việt bằng game

Bài 2: Thời điểm “vàng” của ngành công nghiệp tỷ đô tại Việt Nam

Bài 3: Chặng đường nào trải bước trên hoa hồng?

Bài 5: “Bộ tứ trụ cột” mở ra những cơ hội “cất cánh”