eMag azine
18/05/2024 12:00
Bài 3: Từ “tiếng hát át tiếng bom” đến những lời ca dâng Đảng

18/05/2024 12:00

TTTĐ - Ra đời trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, phán ánh tinh thần lao động sản xuất hăng say hay ở thời hiện đại hòa bình và hạnh phúc, những tác phẩm âm nhạc viết về chủ đề ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương đất nước đều có chung một phẩm chất. Đó là mang đậm hơi thở thời đại, khích lệ tinh thần và cổ vũ người Việt xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

ca

Bài 3: Từ “tiếng hát át tiếng bom” đến những lời ca dâng Đảng

TTTĐ - Ra đời trong hoàn cảnh chiến tranh ác liệt, phán ánh tinh thần lao động sản xuất hăng say hay ở thời hiện đại hòa bình và hạnh phúc, những tác phẩm âm nhạc viết về chủ đề ca ngợi Đảng, Bác Hồ, quê hương đất nước đều có chung một phẩm chất. Đó là mang đậm hơi thở thời đại, khích lệ tinh thần và cổ vũ người Việt xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Bài 3: Từ “tiếng hát át tiếng bom” đến những lời ca dâng Đảng

Ở lĩnh vực âm nhạc, nhiều ca sĩ, nhạc sĩ để lại dấu ấn sôi nổi. Từ những “tiếng hát át tiếng bom”, những ca sĩ vào sinh ra tử nơi chiến trường tạo nên các thế hệ Thu Hiền, Thanh Hoa, Trung Đức, Quang Thọ… Ngày nay, các buổi biểu diễn phục vụ tuyên truyền đường lối của Đảng vẫn được thường xuyên vào những dịp lễ lớn, các ngày kỉ niệm trọng đại của đất nước.

Tại Hà Nội, 7 đơn vị nghệ thuật trực thuộc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội gồm: Nhà hát Cải lương Hà Nội, Nhà hát Chèo Hà Nội, Nhà hát Kịch Hà Nội, Nhà hát Ca múa nhạc Thăng Long, Nhà hát Múa rối Thăng Long, Nhà hát Nghệ thuật Xiếc và Tạp kỹ Hà Nội, Trung tâm Văn hóa thành phố luân phiên đi biểu diễn khắp các quận, huyện, thị xã để phục vụ Nhân dân vào những dịp kỷ niệm Chiến thắng Điện Biên Phủ, Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, mừng sinh nhật Bác Hồ, quốc khánh, Giải phóng Thủ đô…

Các tiết mục được dàn dựng công phu, biểu diễn bằng cả trái tim của người nghệ sĩ đã truyền đi thông điệp về yêu chuộng hòa bình, yêu quê hương đất nước, vững niềm tin vào Đảng, khơi gợi khát vọng xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong Nhân dân.

Bài 3: Từ “tiếng hát át tiếng bom” đến những lời ca dâng Đảng Trung tá, nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn

Thế hệ các ca sĩ hát nhạc cách mạng vẫn hình thành nối tiếp nhau tạo nên sự xuyên suốt trong việc góp sức xây dựng đội ngũ văn nghệ sĩ tuyên truyền cho đường lối của Đảng.

Thế hệ nhạc sĩ mới vẫn nối tiếp thành công của cha ông, sáng tác những ca khúc ca ngợi Đảng theo hướng trẻ trung, sôi động, phù hợp với thế hệ trẻ như nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn (Nhà hát ca múa Quân đội), nhạc sĩ Hoàng Hồng Ngọc…

Nhạc sĩ Chẩm Hồng Giang đã sáng tác ca khúc “Dâng Người ngàn hoa chiến công”. Năm 2019, ca khúc này - với phần thể hiện xuất sắc của nam ca sĩ Viết Danh - đã được trao giải thưởng “Ca khúc đề tài 50 năm thực hiện Di chúc Chủ tịch Hồ Chí Minh hay nhất” trong Cuộc vận động sáng tác tác phẩm âm nhạc và sân khấu hướng đến kỉ niệm 45 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2019).

Với hai tác phẩm “Nguyện theo lời Người” và “Nắng ấm trong tim” hai lần được trao giải A Cuộc vận động sáng tác ca khúc chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, nhạc sĩ Hồ Vĩnh Trí, cán bộ Trung tâm Văn hóa - Nghệ thuật tỉnh đã góp thêm những bông hoa đẹp trong vườn hoa âm nhạc ca ngợi Bác.

Một loạt tác phẩm âm nhạc khác do các nhạc sĩ trẻ trong Quân đội sáng tác cũng đã được Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam trao giấy chứng nhận tác phẩm tiêu biểu, xuất sắc về chủ đề “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Có thể kể đến những sáng tác tiêu biểu như: “Người cán bộ tăng cường” của Trung tá Nguyễn Bá Đại (phổ thơ của Trung tá Phạm Vân Anh); “Nghĩ về Bác” của Trung tá Lê Văn Hà; Gia Lai theo Đảng, Bác Hồ của Thiếu tá Thảo Nam Giang; “Bố tôi là người lính hải quân” của Thiếu tá Nguyễn Quang Vinh …

Thuộc thế hệ 8X, Trung tá, nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn (Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội) hạnh phúc khi được góp những ca khúc đong đầy sự biết ơn của thế hệ trẻ hôm nay với Bác Hồ muôn vàn kính yêu - vị Cha già dân tộc.

Sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, là nhạc sĩ trưởng thành trong quân đội, Tạ Duy Tuấn cho biết anh sáng tác về rất nhiều đề tài khác nhau nhưng luôn có một chủ đề thôi thúc, mang đến cảm hứng, cảm xúc sáng tạo dạt dào trong anh, đó là viết về quê hương, đất nước, Đảng và Bác Hồ kính yêu.

Trong đó có thể kể đến “Bản làng em nhớ ơn Người”, “Chúng em yêu Bác Hồ Chí Minh”, “Có một con người như thế”, “Có Đảng sáng soi vững bước ta đi”, “Mặt đất và bầu trời”… Mỗi tác phẩm thuộc đề tài này của anh đều mang đậm dấu ấn của thế hệ trẻ với giai điệu, ca từ trẻ trung, sôi nổi, thể hiện sâu sắc lòng biết ơn của thế hệ trẻ ngày nay với Bác Hồ kính yêu.

Trong ca khúc “Bản làng em nhớ ơn Người”, Tạ Duy Tuấn viết: “Đàn ai ngân nga bên suối róc rách nước chảy mây trôi/ Tính tang tang tính tình tinh tang hát vang lời ca ơn Người/ Có Bác kính yêu dáng người thanh thanh râu tóc bạc phơ/ Vầng trán Bác cao cao ánh mắt yêu thương trìu mến...”

Người nhạc sĩ thế hệ 8X đã liên tưởng đến những em nhỏ ở vùng núi phía Bắc hân hoan đến trường trong tiếng suối róc rách, tiếng chim hót vang những sườn núi, dưới những đám mây thanh bình của bầu trời quê hương. Có được khung cảnh hòa bình, tươi đẹp như thế, trong lòng các em ghi nhớ công ơn trời bể của Người.

Tiếng đàn tính như tiếng lòng của các em, trầm bổng theo từng bước chân tung tăng, ngân nga những giai điệu của trái tim. Để rồi, từ lòng yêu kính vô biên ấy, các em sẽ cố gắng học hành để tiếp tục góp phần xây dựng đất nước giàu đẹp như Bác hằng mong ước.

Trong khi đó, “Chúng em yêu Bác Hồ Chí Minh” lại là một ca khúc rất trẻ trung, có ca từ và giai điệu ấn tượng, “nghe là thích ngay” như Trung tá, ca sĩ Nhật Huyền - giảng viên thanh nhạc Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội nhận xét. Đặc biệt, ca khúc này vừa có giai điệu hay nhưng lại có cả yếu tố kĩ thuật để ca sĩ thể hiện được giọng hát, tình cảm của mình.

Bài 3: Từ “tiếng hát át tiếng bom” đến những lời ca dâng Đảng

Trung tá, nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn luôn dành tình cảm dạt dào với Bác Hồ

“Tình cảm dành cho Bác lúc nào cũng dạt dào, bao la nên sau khi hình thành ý tưởng, tôi đã viết rất nhanh ca khúc. Bài hát là tiếng lòng của các cháu thiếu nhi hôm nay, luôn học tập, phấn đấu, làm theo tấm gương của Bác Hồ. Các cháu thiếu nhi luôn tự hào và biết ơn Bác, học tập, phấn đấu để không phụ lòng Bác", Tạ Duy Tuấn tâm sự về quá trình sáng tác ca khúc này.

Chia sẻ với phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, Trung tá, nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn cho biết đã có rất nhiều tác phẩm về Bác Hồ của các nhạc sĩ tiền bối đã sáng tác trước đây. Các bài hát đều nổi tiếng, đi vào trái tim, tâm hồn người Việt qua bao nhiêu thế hệ, vang xa cả đến bạn bè năm châu. Những tác phẩm này trường tồn với thời gian bởi đã nói lên tấm lòng, tình cảm, sự biết ơn vô bờ của Nhân dân Việt Nam với vị lãnh tụ vĩ đại của mình.

Đây cũng là những ca khúc anh vô cùng ngưỡng mộ. Đồng thời, đây cũng chính là động lực, là cảm xúc để anh viết tiếp những ca khúc cùng chủ đề ca ngợi Bác Hồ bằng cảm xúc, bằng hơi thở của thế hệ trẻ.

Không thể nói là không có áp lực khi sáng tác về Bác. Bởi lẽ, đứng trước những tác phẩm ghi dấu ấn trong lòng dân tộc như vậy thì trước hết anh cảm thấy áp lực với chính mình. Phải làm thế nào để đổi mới hơn, tiếp cận được người nghe nhiều hơn, có ý nghĩa sâu xa, chuyển tải được nội dung, tình cảm của thế hệ trẻ ngày nay với Bác? Đó chính là những áp lực anh tự đặt ra cho mình.

Bằng chính những rung động của trái tim cộng với sự tìm tòi, học hỏi tiếp cận xu thế âm nhạc hiện đại kết hợp với những giá trị cốt lõi của nền văn hóa Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc, các ca khúc của Tạ Duy Tuấn đã được người nghe đón nhận, liên tiếp được biểu diễn tại những sự kiện lớn của Hà Nội và đất nước. Điều đó khiến nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn vô cùng tự hào và xúc động.

Ca khúc “Chúng em yêu Bác Hồ Chí Minh” - tác phẩm được trao giải A Giải thưởng âm nhạc Việt Nam năm 2022 của Hội Nhạc sĩ Việt Nam.

NSND Thu Hiền từng rất tâm đắc khi nghe ca khúc “Chúng em yêu Bác Hồ Chí Minh”. Bà bày tỏ: “Giữa những ca khúc về Bác Hồ, mang dấu ấn của các nghệ sĩ, nhạc sĩ tên tuổi quá lớn như Trần Kiết Tường, Thuận Yến, Văn Cao, Trọng Loan, Nguyễn Tài Tuệ thì "Chúng em yêu Bác Hồ Chí Minh" là một sự mới lạ mang sức sống, tuổi trẻ hiện giờ.

Nghe tác phẩm mới này, chúng ta có thể cảm nhận được rằng có một thế hệ mới viết về Bác Hồ bằng tất cả lòng tôn kính. Chúng ta cũng phải ghi nhận rằng, các bạn trẻ thế hệ nối tiếp của thời kỳ đất nước đổi mới, phát triển, có đủ kiến thức, học thức về âm nhạc, lại có tình cảm và sự trẻ trung".

Bài 3: Từ “tiếng hát át tiếng bom” đến những lời ca dâng Đảng

Cùng với chủ đề về Bác Hồ, nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn cũng luôn chú tâm đến ca khúc về Đảng, đất nước. Như dịp kỷ niệm 92 năm thành lập Đảng (3/2/1930 - 3/2/2022), anh đã cho ra mắt MV “Có Đảng sáng soi vững bước ta đi” được nhiều người đánh giá là một sản phẩm hiện đại cả về phần âm nhạc lẫn hình ảnh, thể hiện tình yêu nước bằng cách riêng của người trẻ.

Dịp kỷ niệm 77 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2021), anh đã cho ra mắt MV “Việt Nam ngày nắng mới” (Giải Triển vọng tại Cuộc thi sáng tác ca khúc “Hát lên Việt Nam - Lets sing Vietnam” do Hội Nhạc sĩ Việt Nam phối hợp với Đài Tiếng nói Việt Nam tổ chức) với ý niệm dẫu còn có nhiều khó khăn, gian lao, thử thách nhưng toàn dân ta vẫn luôn đoàn kết một lòng hướng tới ngày mai, khát khao cống hiến vì một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

Hay trong ca khúc “Bản trường ca đất mẹ”, anh viết ở thể loại trường ca với sự hào hùng và đầy tự hào khi đứng trên mảnh đất quê hương hôm nay để cất cao lời ca tiếng hát. Ca khúc như một bản tóm tắt lịch sử của quá trình dựng nước và giữ nước, trong đó vai trò lãnh đạo của Đảng, Bác Hồ đã đưa con thuyền Việt Nam vượt qua mọi bão giông, chông gai để đi đến bến bờ của “Độc lập - Tự do - Hạnh phúc”.

Bài 3: Từ “tiếng hát át tiếng bom” đến những lời ca dâng Đảng

Cùng với chủ đề về Bác Hồ, nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn cũng luôn chú tâm đến ca khúc về Đảng, đất nước

Những sáng tác của Tạ Duy Tuấn ra đời đúng thời điểm đã tạo nên sức lan tỏa to lớn với đông đảo người nghe. Như trong dịp kỷ niệm 92 năm thành lập Đảng (3/2/1930 - 3/2/2022), anh đã ra mắt MV “Có Đảng sáng soi vững bước ta đi” thật hào hùng, hùng tráng với những cảnh quay đẹp mắt.

Với ca từ mộc mạc, giản dị và gần gũi cùng nét giai điệu dễ nhớ, dễ thuộc nhưng cũng mang đầy tính nghệ thuật, ca khúc “Có Đảng sáng soi vững bước ta đi” chính là sức mạnh của đại đoàn kết các dân tộc, là ngày hội toàn dân với niềm tin một lòng sắt son vào sự lãnh đạo của Đảng.

Ca khúc được phối khí với thể loại trap EDM kết hợp với các nhạc cụ dân tộc truyền thống đặc trưng của Tây Bắc, như: Đàn tính, đàn môi, sáo… cùng sự xuất hiện của beatbox đã tạo nên một không gian trẻ trung tươi mới, hiện đại, dễ dàng tiếp cận với người nghe là thế hệ trẻ hôm nay.

Bằng tình yêu quê hương đất nước nồng nàn, bằng lòng biết ơn vô hạn với Đảng và Bác Hồ kính yêu, bằng trách nhiệm của người nhạc sĩ - chiến sĩ đồng thời là thế hệ kế tiếp của những thế hệ đi trước, Tạ Duy Tuấn đã viết tiếp dòng chảy của các ca khúc ca ngợi Chủ tịch Hồ Chí Minh, nói thay tiếng lòng của người trẻ trên hành trình dựng xây và bảo vệ Tổ quốc hôm nay. Tin rằng, với mạch nguồn dào dạt trong tim, anh sẽ tiếp tục viết nên thật nhiều tác phẩm có giá trị và lan tỏa trong đông đảo công chúng.

Bởi như anh chia sẻ, bất cứ những điều gì xuất phát từ trái tim thì đều nhận về được những thành quả xứng đáng. Dù viết về đề tài gì, cứ đặt cảm xúc của mình trong đó thì sẽ thành công. Thực tế cho thấy ở mảng đề tài này nhiều nhạc sĩ đã quá thành công. Những tác phẩm vừa dạt dào cảm xúc vừa có ca từ đẹp, nội dung ý nghĩa. Vì thế, sáng tạo là không biên giới, chỉ cần có đủ cảm xúc, đủ cảm hứng, đủ trải nghiệm và có được ý tưởng thì đề tài nào cũng có thể viết hay, đi vào lòng người nghe.

Bài 3: Từ “tiếng hát át tiếng bom” đến những lời ca dâng Đảng

Những ca khúc tiếp theo Trung tá, nhạc sĩ Tạ Duy Tuấn ấp ủ vẫn thuộc đề tài tình yêu người lính, quê hương đất nước và Đảng, Bác Hồ kính yêu một cách gần gũi với người nghe, dễ tiếp cận nhất

Thực tế cho thấy, đề tài này vẫn được rất nhiều người đón nhận, góp phần lan tỏa sự tin yêu của Nhân dân với Đảng, với Nhà nước ta. Thổi vào sáng tác của mình hơi thở mới với cách tiếp cận khán giả thời 4.0, Tạ Duy Tuấn rất vui và tự hào khi ca khúc của mình được đón nhận nhiệt thành. Ngay cả những bậc tiền bối, nhạc sĩ gạo cội cũng động viên, ủng hộ. Đó là sức mạnh tinh thần, là động lực để anh tiếp tục sáng tác về đề tài này.

Những ca khúc tiếp theo mà anh ấp ủ vẫn thuộc đề tài tình yêu người lính, quê hương đất nước và Đảng, Bác Hồ kính yêu một cách gần gũi với người nghe, dễ tiếp cận nhất.

Đối với những người làm công tác văn hóa, tư tưởng nói chung và những người trực tiếp biểu diễn nói riêng, với những người sáng tác cần sức mạnh truyền thông để lan tỏa nhiều hơn những tác phẩm về chủ đề này đến với người dân. Đó cũng là một động lực, tự hào của người sáng tác khi đứa con tinh thần của mình được đón nhận, truyền thông lan tỏa để họ tiếp tục sáng tác về đề tài này.

Với những người thể hiện ca khúc về đề tài này thì cần phải có những tác phẩm có giá trị, thể hiện đầy đủ nội dung ý nghĩa sâu sắc về đường lối, nền tảng của Đảng nhưng vẫn mang hơi thở mới, có cảm xúc để khiến họ có cảm xúc theo và thể hiện, truyền tải một cách đầy đủ, trọn vẹn nhất tinh thần ấy đến với công chúng.

Bài viết: Cẩm Tú

Trình bày: Thành Trung

Cẩm Tú - Thành Trung