TTTĐ - Game là trò chơi giới trẻ tiếp cận nhanh nhất. Game cũng được xem là ngành công nghiệp văn hóa tỷ đô. Nắm bắt điều này, nhiều đơn vị, đặc biệt nhiều bạn trẻ đã chú trọng game hóa di sản, từ đó, quảng bá, phát huy giá trị văn hóa và hội nhập sâu rộng với thế giới.

Còn nhớ, khoảng cuối năm 2020, cộng đồng những người yêu sử Việt "dậy sóng" với sự xuất hiện của bộ tranh về 16 nhân vật lịch sử như Phù Đổng Thiên Vương, Trần Hưng Đạo, Hai Bà Trưng... Đây là bộ tranh nằm trong dự án Đại Việt kỳ nhân do Founder Tô Quốc Nghi (sinh năm 1989) sáng lập. Dự án minh họa lại hình ảnh và câu chuyện về các nhân vật nổi tiếng trong lịch sử Việt Nam như các vị vua, quan, binh sĩ… thông qua boardgame, sách, lịch, tượng resin…

Nhiều tựa game về lịch sử dân tộc đang được đông đảo công chúng, đặc biệt là những người trẻ hào hứng đón nhận

Giờ đây Đại Việt Kỳ Nhân đã trở thành một dự án games với hàng trăm nhân vật lịch sử như các vị vua, quan, binh sĩ… được tái hiện sống động trên các thẻ bài. Không dừng lại ở những bức vẽ minh hoạ, với luật chơi đòi hỏi khả năng ghi nhớ bối cảnh, câu chuyện lịch sử gắn với từng nhân vật, Đại Việt Kỳ Nhân đã giúp người chơi ôn luyện lịch sử trong những phút giây giải trí.

Đến nay, dự án đã vẽ trên 300 nhân vật bao gồm các vị vua, tướng, binh sĩ, các làng nghề, nghệ sĩ nhân dân…Tuy chỉ là tranh minh họa, nhưng để đảm bảo mức độ chính xác về lịch sử, dự án sử dụng thông tin từ các nguồn tư liệu có sẵn và uy tín như sách Đại Việt sử ký toàn thư hay Đại Nam thực lục hoặc các chuyên gia trong lĩnh vực lịch sử, văn hóa.

Đến làng cổ Đường Lâm (Sơn Tây, Hà Nội) giờ đây, du khách có cơ hội tham gia trò chơi “game hoá di sản”. Chỉ bằng một thao tác đăng nhập đơn giản, làm theo hướng dẫn trên ứng dụng điện thoại họ sẽ vượt qua các thử thách gắn với các điểm di sản nổi tiếng tại làng cổ Đường Lâm.

Du khách trải nghiệm hoạt động game hoá di sản tại Làng cổ Đường Lâm

Trước đó, 3 tựa game tiêu biểu mang yếu tố văn hóa - lịch sử của Việt Nam cũng từng tạo dấu ấn, đó là 7554, Huyền Sử Âu Lạc, và Anh hùng áo vải. 7554 (2011) tái hiện chiến thắng Điện Biên Phủ; Huyền Sử Âu Lạc lấy cảm hứng từ truyền thuyết Mỵ Châu – Trọng Thủy, Anh hùng áo vải, tái hiện chiến tích Quang Trung - Nguyễn Huệ… Điều này cho thấy, kho tàng văn hóa Việt Nam chính là nguồn chất liệu phong phú để các nhà khai thác biến đó thành “sức mạnh mềm” quốc gia, thông qua game.

Không dừng lại ở những nhân vật mà cả những câu chuyện lịch sử về đất nước cũng được tái hiện sống động qua game. Mới đây, “Tiến về Sài Gòn” là một boardgame sáng tạo do Quỹ Hỗ trợ bảo tồn di sản văn hoá Việt Nam và Viện công nghệ Thông tin và Truyền thông CDIT phối hợp thực hiện, nhằm mục đích tạo ra cách tiếp cận gần gũi và sinh động về lịch sử tới công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ; giúp hiểu sâu sắc hơn các câu chuyện, giá trị của chiến thắng lịch sử 30/4, đồng thời chào mừng 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Tham gia trò chơi, người chơi hóa thân thành những chỉ huy tài ba, tập trung lực lượng nhanh chóng, sắp xếp chiến thuật thông minh để tiến vào Dinh Độc Lập, đánh dấu khoảnh khắc hào hùng của lịch sử.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham quan gian hàng về game hoá di sản tại Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông

Thủ tướng Phạm Minh Chính từng đánh giá cao sáng kiến này và cho rằng đây là một trò chơi rất hay, phù hợp với giới trẻ bởi vừa mang tính giải trí vừa có giá trị giáo dục. Theo Thủ tướng, những người trẻ cần những giờ phút thư giãn, và một trò chơi như vậy để có thể vừa chơi, vừa học lịch sử một cách nhẹ nhàng và hấp dẫn.

Bày tỏ quan điểm về game hóa lịch sử, cách mạng, phát huy sức mạnh mềm quốc gia trên trường quốc tế, TS. Chu Tiến Đạt, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng công ty VTC cho biết, trên thế giới, game góp phần mạnh mẽ trong việc quảng bá và lan tỏa “sức mạnh mềm” văn hóa. Chẳng hạn, Game Hắc Ngộ Không (Trung Quốc), năm 2024 bán được 20 triệu bản, doanh thu cả tỷ USD. Sau khi chơi, nhiều game thủ phương Tây biết được văn hóa của người châu Á, tìm đọc truyện Tây Du Ký, đồng thời kéo theo cả du lịch cả tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc tăng mạnh.

Hay với “Ghost of Tsushima (Nhật Bản) tái hiện văn hóa samurai thời phong kiến, với các yếu tố kiến trúc, phong tục, và giá trị truyền thống như danh dự và võ đạo. Trò chơi này không chỉ là trải nghiệm giải trí mà còn là phương tiện quảng bá văn hóa Nhật Bản, thu hút hàng triệu người chơi toàn cầu.

Ông Đạt cho rằng, thực tế, game trở thành môn nghệ thuật thứ 8 bởi có tính thẩm mỹ, biểu đạt ý tưởng, cảm xúc, có yếu tố sáng tạo và đặc biệt là tính tương tác, lan tỏa cao. Nhấn mạnh sự phát triển của game, chuyên gia này khẳng định, game là một ngành công nghiệp văn hóa, có doanh thu gấp 6 lần điện ảnh, 6 lần âm nhạc. Số lượng người chơi toàn cầu đạt 3,42 tỷ, dự báo tăng lên 3,76 tỷ vào năm 2027.

“Tính lan tỏa của game rất lớn, cứ 10 người trên thế giới thì 4 người chơi game. Trong khi đó, thế hệ Z và Alpha tiếp cận văn hóa qua môi trường số là chủ yếu”, ông Đạt nói.

Trao đổi với PV Báo Tuổi trẻ Thủ đô, ông Cao Minh Thắng, Phó Viện trưởng Viện công nghệ Thông tin và Truyền thông CDIT cho biết, CDIT đang hỗ trợ nghiên cứu lồng những câu chuyện văn hóa, di sản văn hóa vào game để lan tỏa và quảng bá văn hóa Việt.

Việt Nam hiện đứng top 5 về nhà cung cấp game toàn cầu. Với 200 công ty game, mỗi công ty cùng bắt tay đưa văn hóa vào game thì sức lan tỏa về di sản, văn hóa Việt sẽ vô cùng hiệu quả. Game mang đến cho người chơi một không gian ảo được tái hiện chân thực về di sản văn hóa, tạo ra những trải nghiệm giáo dục, giải trí độc đáo cho người chơi, mở đường cho một ngành công nghiệp văn hóa đầy triển vọng.

“Game thực sự có tiềm năng lớn trong việc khám phá và trải nghiệm các câu chuyện văn hoá, lịch sử tại Việt Nam. Tuy nhiên, rất cần sự hợp tác và phối hợp giữa các đơn vị phát triển game với chuyên gia văn hóa cũng như các cơ quan quản lý để khai thác tốt hơn tiềm năng của ứng dụng này. Bởi muốn phát huy giá trị di sản văn hoá, trước hết phải giữ gìn đúng hồn cốt ban đầu và lịch sử phải là sự thật”, ông Cao Minh Thắng nói.

Doanh thu ngành game tại Việt Nam được dự đoán đạt 1,66 tỷ USD vào năm 2025 và tiếp tục tăng trưởng đều 9,77% mỗi năm, chạm mốc 2,42 tỷ USD vào năm 2029.

“Tại Việt Nam hiện nay đã có hơn 2.000 studio game. Thị trường game cũng thu hút hàng nghìn nhân sự chất lượng cao. Với lợi thế về dân số trẻ, dễ dàng thích nghi và tiếp nhận làn sóng công nghệ mới, chúng tôi nghĩ là hoàn toàn khả thi khi đưa văn hóa vào, để quảng bá một cách rất tự nhiên và rộng rãi. Với mỗi game, có hàng tỷ lượt chơi. Họ vừa chơi, vừa tìm hiểu về lịch sử, về nhân vật, về văn hóa. Một MV của ca sĩ vừa phát hành có khoảng 100 triệu view, nhưng một game thì cả tỷ lượt tải, trong đó người chơi không chỉ ở Việt Nam mà trên toàn thế giới. Như vậy, chẳng phải đó là cách lan tỏa, quảng bá văn hóa và hội nhập sao?”, ông Thắng nhấn mạnh.

Loạt bài viết "Từ bản sắc đến toàn cầu - Khát vọng vươn tầm của người Việt trẻ":

Bài 1: Giải mã sức hút từ những clip triệu view

Bài 2: Khát vọng quốc tế hoá tiếp lửa cho tình yêu di sản

Bài 4: Trao quyền cho thế hệ “vừa giữ lửa, vừa thắp sáng”

Bài 5: Chủ động kiến tạo bản sắc trong hội nhập