Ẩm thực Hà Nội phong phú và đa dạng

Phát huy tối đa các giá trị văn hóa lịch sử đặc sắc

Theo PGS.TS Nguyễn Chí Mỳ - nguyên Trưởng Ban Tuyên giáo Thành uỷ Hà Nội, Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu PT KT-XH Hà Nội thì phát triển vùng đồng bằng sông Hồng phải biết phát huy tối đa các giá trị văn hóa lịch sử đặc sắc của dân tộc hiện nay trong vùng. Khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế vượt trội trên các lĩnh vực để phát triển nhanh, bền vững vùng đồng bằng sông Hồng thực sự là vùng động lực phát triển hàng đầu, có vai trò định hướng, dẫn dắt quá trình cơ cấu lại nền tảng kinh tế và chuyển đổi mô hình tăng trưởng của đất nước.

Trên lĩnh vực phát triển công nghiệp văn hóa, với lợi thế của vùng và nhất là lợi thế đặc biệt của Thủ đô Hà Nội - Thành phố ngàn năm lịch sử văn hiến - anh hùng, Thành phố của Di sản, Thành phố Hòa bình, Thành phố Sáng tạo, liên kết vùng sẽ tạo các không gian phát triển, sẽ tạo cho Hà Nội hoàn thàn trách nhiệm là vai trò định hướng, dẫn dắt quá trình phát triển của vùng và cả nước. Việc lựa chọn một số sản phẩm, dịch vụ công nghiệp văn hóa Thủ đô với một số tỉnh đồng bằng sông Hồng, căn cứ vào lợi thế Văn hóa của Hà Nội, căn cứ vào 13 ngành văn hóa Hà Nội đã xác định trong Nghị quyết số 09-NQ/TU về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô và mục tiêu cụ thể đến 2025 tập trung phát triển 6 ngành mà Hà Nội có ưu thế là Du lịch văn hóa, Thủ công Mỹ nghệ, nghệ thuật biểu diễn, thiết kế, ẩm thực, phần mềm và trò chơi giải trí.

Bên cạnh đó cũng cần có những chính sách, đào tạo, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao để phát triển công nghiệp văn hóa

Căn cứ vào 6 ngành mà mục tiêu cụ thể đến 2025 được nghị quyết 09-NQ/TU xác định, với sự tham mưu của Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế - xã hội Hà Nội, Ủy ban nhân dân thành phố đã lựa chọn 3 trên 6 ngành được ưu tiên phát triển trước mắt là Du lịch văn hóa, Ẩm thực, Nghệ thuật biểu diễn.

Đây cũng là 3 ngành mà nhiệm vụ xác định để tính tới các sản phẩm, dịch vụ cụ thể của công nghiệp và văn hóa Thủ đô với một số tỉnh đồng bằng sông Hồng đến năm 2030.

“Khi lựa chọn một số sản phẩm dịch vụ công nghiệp văn hóa Thủ đô trong liên kết với các tỉnh vùng đồng bằng sông hồng, tôi tán thành cần bảo đảm các yêu cầu: Sản phẩm, dịch vụ văn hóa khi liên kết phải có tiềm năng, lợi thế phát triển; có khả năng gây ấn tượng, uy tín, quan tâm, ưa thích của nhiều người.

Các sản phẩm cần có tiềm năng mang tính đại diện, tiếng vang, mang đậm bản sắc văn hóa địa phương, dân tộc; có khả năng quảng bá, phổ biến sản phẩm, dịch vụ và tiêu dùng rộng rãi; có khả năng mở rộng quy mô và có sức cạnh tranh.

Đồng thời, các sản phẩm này phải có tính độc đáo và khả năng xây dựng thương hiệu riêng; có khả năng liên kết trong sản xuất, phổ biến, tiêu dùng và xuất khẩu sản phẩm.

Sự liên kết tạo ra sản phẩm góp phần định hướng phát triển văn hóa thẩm mỹ cho người tiêu dùng, nhất là lớp trẻ; góp phần bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc đồng thời tạo ra và góp phần đóng góp giá trị kinh tế và giá trị văn hóa cho địa phương, vùng và đất nước (quy mô, số lượng lao động, số lượng doanh nghiệp, mức đóng góp thuế trong GRDP, tác động tới tư duy, tình cảm, thái độ, hành vi của công chúng)” - PGS.TS Nguyễn Chí Mỳ bày tỏ.

Mở rộng cơ hội huy động các nguồn lực trong cộng đồng

PGS.TS Trần Thị Ngọc Quyên - Phó Viện trưởng, Viện Nghiên cứu sáng tạo, Trường Đại học Ngoại thương HN thì đặt ra các gợi ý mang tính cụ thể và rất thiết thực về sản phẩm quà tặng.

Về tư duy đổi mới sáng tạo và quản lý sáng tạo trong lĩnh vực: Tư duy tầm nhìn chiến lược phát triển các sản phẩm cần gắn liền với phát triển thương hiệu quốc gia. Đầu tư cho nghiên cứu bài bản để tạo ra những sản phẩm văn hoá tuyệt vời với những dấu ấn riêng và điều đó phụ thuộc vào hoạch định chính sách.

Thực tiễn tư duy và quản lý tại Hà Nội vẫn cần tiếp tục có sự đổi mới thông qua sự phối hợp của các cơ quan tổ chức: đơn vị chỉ đạo, đơn vị tổ chức, đơn vị phối hợp. Khuyến khích nguồn lực đầu tư phát triển các sản phẩm sáng tạo: Chính phủ và các địa phương cần có chính sách thu hút sự tham gia của các thành phần kinh tế, phát triển CNVH. Đặc biệt, với thành phố Hà Nội, cần có chính sách xúc tiến thương mại và đầu tư để các doanh nghiệp tư nhân đầu tư và cộng đồng tham gia vào các dự án phát triển các sản phẩm văn hoá.

Đồ lưu niệm là những quà tặng du lịch độc đáo

Các sản phẩm cần có sự đa dạng hóa các nguồn đầu tư cho phát triển CNVH, ưu tiên khuyến khích các mô hình xã hội hóa và hợp tác công - tư (PPP) góp phần khai thác hiệu quả, thu hút tham gia và đầu tư vào các thiết chế văn hóa công cộng hiện không được quản lý và khai thác tốt.

Tiếp đó, phát triển nhóm sản phẩm văn hoá triển vọng với từng địa phương và gắn với giá trị chung của vùng. Chất lượng sản phẩm văn hoá cần tập trung phát triển các sản phẩm văn hoá: đầu tư cho các nghiên cứu nhằm phát triển các sản phẩm văn hoá mới có tính sáng tạo, có thể triển khai và có khả năng thương mại hoá tại các địa phương trong vùng Đồng bằng sông Hồng.

Yêu cầu tiếp theo là phát triển những không gian sáng tạo nhằm đa dạng hoá hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Các sản phẩm văn hoá chỉ có thể phát triển và tiếp cận được với khách hàng khi được thể hiện thông qua các không gian sáng tạo.

Cách tiếp cận này cũng đem đến cơ hội học hỏi cho nhiều người và mở rộng cơ hội huy động các nguồn lực trong cộng đồng để đem lại giá trị và phát triển văn hoá của từng địa phương và liên vùng. Phát triển liên kết vùng sẽ giúp có những sản phẩm được triển khai theo mô hình “cụm" CNVH. Tại nhiều nước, những khu trung tâm về CNVH như vậy cũng đang từng bước được chuyển đổi thành các khu du lịch văn hoá và nghệ thuật đương đại.

Phát triển nhân lực sáng tạo của vùng thì cần thực hiện những chính sách ưu đãi đặc biệt để thu hút nhân lực chất lượng cao, được đào tạo bài bản, có kinh nghiệm chuyên môn từ các nước có trình độ phát triển cao về ngành CNVH đến Hà Nội và các địa phương liên vùng sông Hồng làm việc.

Đồng thời có chương trình đào tạo cho sinh viên, nhân tài của các đại phương đi học tập, tu nghiệp, luấn luyện nâng cao ở nước ngoài trong một số lĩnh vực văn hoá mà thành phố còn thiếu: Hạn chế, hoặc tư nhân không tham gia. Bên cạnh đó là đẩy mạnh liên doanh, liên kết, hợp tác quốc tế về đào tạo, thông qua các chương trình, hội thảo, hội nghị, hội thi, liên hoan. Nâng cao năng lực và cải thiện kỹ năng quản lý và kỹ năng kinh doanh của các nhà quản lý văn hóa của các địa phương trong vùng chính là cách thức triển khai hiệu quả.

(Còn nữa) Tác giả: Hương Thị - Vũ Cường - Lê Dung