LỜI TÒA SOẠN: Ngày 4/5/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, với các mục tiêu, quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp đột phá, chưa từng có tiền lệ; định hình quan điểm mới của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa có sự quản lý của Nhà nước dưới sự lãnh đạo của Đảng; thúc đẩy phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân - động lực mới phát triển kinh tế trong thời gian tới.

Cộng đồng doanh nghiệp rất phấn khởi khi Bộ Chính trị xác định rõ kinh tế tư nhân là lực lượng tiên phong thúc đẩy tăng trưởng, đổi mới sáng tạo, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia. Nghị quyết đã mở ra một kỷ nguyên mới cho kinh tế tư nhân, khuyến khích các doanh nghiệp, doanh nhân dám nghĩ, dám làm, dám đầu tư, dám dấn thân và dám hoạt động với tinh thần chủ động, tự cường, đầy khát vọng.

Vui mừng đón nhận Nghị quyết số 68-NQ/TW, giới chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp cũng cho rằng, nghị quyết này đã thể hiện bước tiến đột phá về tư duy phát triển; là "cuộc cách mạng về tư duy và thể chế"; là "bước ngoặt lịch sử" trong việc thúc đẩy kinh tế tư nhân bứt phá với những mục tiêu truyền cảm hứng, đầy khát vọng; đi vào tận gốc rễ của vấn đề là cải cách thể chế, khơi thông các nguồn lực, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, mở rộng không gian phát triển, hỗ trợ thực chất. Đồng thời tạo lập và củng cố niềm tin để đưa Việt Nam bước vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên của sáng tạo, hội nhập và thịnh vượng.

Một nghị quyết làm nức lòng cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là khối doanh nghiệp tư nhân vừa được Bộ Chính trị ban hành. Đó là Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025, từ đây, khối tư nhân sẽ không phải tự ti, lép vế trước khối doanh nghiệp công nữa mà sẽ được đánh giá đúng vai trò và là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia.

Trước khi ký ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW ít ngày, Tổng Bí thư Tô Lâm cũng đã ký ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; trong đó nhấn mạnh việc tạo cơ sở pháp lý để khu vực kinh tế tư nhân tiếp cận hiệu quả các nguồn lực về vốn, đất đai, nhân lực chất lượng cao; thúc đẩy hình thành và phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân tầm cỡ khu vực và toàn cầu; đặc biệt là việc ưu tiên nguồn lực hỗ trợ pháp lý cho khu vực kinh tế tư nhân.

Như vậy, có thể thấy, việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 66-NQ/TW và Nghị quyết số 68-NQ/TW đang từng bước hiện thực hóa những quan điểm chỉ đạo, định hướng của Tổng Bí thư Tô Lâm trong bài viết "Phát triển kinh tế tư nhân - đòn bẩy cho một Việt Nam thịnh vượng" hồi giữa tháng 3/2025 vừa qua; đặc biệt là việc lượng hóa cụ thể các mục tiêu và sự khác biệt về quan điểm chỉ đạo.

Thời điểm lịch sử trọng đại của dân tộc thì phải có những quyết định lịch sử, đột phá cho sự phát triển của đất nước. Cùng với việc cả hệ thống chính trị đang quyết tâm, quyết liệt, quyết làm cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, sắp xếp các đơn vị hành chính; cách mạng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo thì việc Nghị quyết số 68-NQ/TW ra đời cũng chính là "quyết sách lịch sử trong thời điểm lịch sử".

Việc Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW đang từng bước hiện thực hóa những quan điểm chỉ đạo, định hướng của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, mà người đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm. Đặc biệt là việc lượng hóa cụ thể các mục tiêu và sự khác biệt về quan điểm chỉ đạo.

Nghị quyết số 68-NQ/TW khẳng định trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia, là lực lượng tiên phong thúc đẩy tăng trưởng, tạo việc làm, nâng cao năng suất lao động, năng lực cạnh tranh quốc gia, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tái cấu trúc nền kinh tế theo hướng xanh, tuần hoàn, bền vững; cùng với kinh tế Nhà nước, kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân giữ vai trò nòng cốt để xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng, thực chất, hiệu quả, đưa đất nước thoát khỏi nguy cơ tụt hậu, vươn lên phát triển thịnh vượng.

Đồng thời, Nghị quyết số 68-NQ/TW cũng khẳng định đường lối bảo đảm đầy đủ quyền sở hữu tài sản, quyền tự do kinh doanh, quyền cạnh tranh bình đẳng, được tự do kinh doanh các ngành nghề pháp luật không cấm; tạo dựng, củng cố niềm tin giữa Nhà nước và khu vực kinh tế tư nhân; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp và doanh nhân; bảo đảm kinh tế tư nhân cạnh tranh bình đẳng với các thành phần kinh tế khác trong tiếp cận cơ hội kinh doanh và các nguồn lực của nền kinh tế, nhất là vốn, đất đai, công nghệ, nhân lực, dữ liệu và các nguồn lực hợp pháp khác của đất nước theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh đó, Nghị quyết số 68-NQ/TW khẳng định nhất quán nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và Nhân dân về vị trí, vai trò của kinh tế tư nhân; củng cố niềm tin, khát vọng vươn lên và hành động mạnh mẽ của kinh tế tư nhân Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Nhà nước kiến tạo, phục vụ, hỗ trợ kinh tế tư nhân phát triển nhanh, bền vững, không can thiệp hành chính vào hoạt động sản xuất, kinh doanh trái với nguyên tắc thị trường; xây dựng mối quan hệ giữa chính quyền với doanh nghiệp cởi mở, thân thiện, đồng hành, liêm chính phục vụ, kiến tạo phát triển.

Nghị quyết số 68-NQ/TW cũng nêu rõ sửa đổi các quy định về pháp luật hình sự, dân sự, tố tụng hình sự, tố tụng dân sự để bảo đảm nguyên tắc khi xử lý các sai phạm, vụ việc về dân sự kinh tế, ưu tiên áp dụng các biện pháp về dân sự, kinh tế, hành chính trước, cho phép các doanh nghiệp, doanh nhân được chủ động khắc phục sai phạm, thiệt hại.

Hoạt động sơ chế, đóng gói chuối của một doanh nghiệp trước khi đưa vào thị trường.

Trường hợp thực tiễn áp dụng pháp luật có thể dẫn đến xử lý hình sự hoặc không xử lý hình sự thì kiên quyết không áp dụng xử lý hình sự. Trường hợp đến mức xử lý hình sự thì ưu tiên các biện pháp khắc phục hậu quả kinh tế trước và là căn cứ quan trọng để xem xét các biện pháp xử lý tiếp theo.

Không hồi tố các quy định pháp luật để xử lý bất lợi cho doanh nghiệp. Đối với các vụ việc thiếu chứng cứ, chứng cứ không rõ ràng phải sớm có kết luận, tránh ảnh hưởng đến uy tín, hoạt động sản xuất kinh doanh bình thường của doanh nghiệp, doanh nhân; bảo đảm nguyên tắc suy đoán vô tội trong quá trình điều tra, xét xử các vụ án.

Bên cạnh đó, việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, xóa bỏ các rào cản tiếp cận thị trường đảm bảo môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch, rõ ràng, nhất quán, ổn định lâu dài, dễ tuân thủ, chi phí thấp được Nghị quyết số 68-NQ/TW lượng hóa cụ thể.

Theo đó, Nghị quyết số 68-NQ/TW đề ra trong năm 2025, hoàn thành việc rà soát, loại bỏ những điều kiện kinh doanh không cần thiết, quy định chồng chéo, không phù hợp, cản trở sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân; thực hiện cắt giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, ít nhất 30% chi phí tuân thủ pháp luật, ít nhất 30% điều kiện kinh doanh và tiếp tục cắt giảm mạnh trong những năm tiếp theo.

Tại Nghị quyết số 68-NQ/TW, Bộ Chính trị nhấn mạnh phát triển kinh tế tư nhân nhanh, bền vững, hiệu quả, chất lượng cao vừa là nhiệm vụ trọng tâm, cấp bách, vừa mang tính chiến lược lâu dài; cần được cụ thể hoá trong các chiến lược, chính sách phát triển của đất nước; nhằm phát huy mọi tiềm năng, thế mạnh, giải phóng toàn bộ sức sản xuất, kích hoạt, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực, nhất là nguồn lực trong Nhân dân cho phát triển kinh tế - xã hội, củng cố và tăng cường quốc phòng, an ninh, tăng cường đối ngoại và hội nhập quốc tế.

Đặc biệt là phải xoá bỏ triệt để nhận thức, tư tưởng, quan niệm, thái độ định kiến về kinh tế tư nhân Việt Nam; đánh giá đúng vai trò quan trọng của kinh tế tư nhân đối với phát triển đất nước; nuôi dưỡng, khuyến khích tinh thần kinh doanh, đổi mới sáng tạo của người dân, doanh nghiệp, tôn trọng doanh nghiệp, doanh nhân, xác định doanh nhân là người chiến sĩ trên mặt trận kinh tế.

Cùng với đó, Bộ Chính trị cũng yêu cầu tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, kiến tạo của Nhà nước, lấy doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể; chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ doanh nhân có đạo đức, văn hoá kinh doanh, bản lĩnh, trí tuệ, năng động, sáng tạo, nỗ lực vươn lên; tôn vinh, cổ vũ, phát triển đội ngũ doanh nhân lớn mạnh, có tinh thần yêu nước, tự tôn dân tộc, khát vọng cống hiến, thượng tôn pháp luật, tích cực thực hiện trách nhiệm xã hội.

Kinh tế tư nhân sẽ đón khí thế mới khi được cởi bỏ nhận thức, tư tưởng, quan niệm, thái độ định kiến.

Trong nhóm giải pháp phát triển triển kinh tế tư nhân, Nghị quyết số 68-NQ/TW nêu rõ phải đẩy mạnh cải cách, hoàn thiện, nâng cao chất lượng thể chế, chính sách, bảo đảm và bảo vệ hữu hiệu quyền sở hữu, quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh, quyền cạnh tranh bình đẳng của kinh tế tư nhân và bảo đảm thực thi hợp đồng của kinh tế tư nhân.

Đặc biệt, Bộ Chính trị yêu cầu chấm dứt tình trạng thanh tra, kiểm tra chồng chéo, trùng lắp, kéo dài, không cần thiết; bảo đảm nguyên tắc chỉ thực hiện thanh tra, kiểm tra mỗi năm 1 lần đối với doanh nghiệp, trừ trường hợp có bằng chứng rõ ràng về việc doanh nghiệp vi phạm; xử lý nghiêm các hành vi lạm dụng thanh tra, kiểm tra để nhũng nhiễu, gây khó khăn cho doanh nghiệp.

Cùng với đó là đẩy mạnh chuyển đổi số, tạo thuận lợi cho kinh tế tư nhân tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất kinh doanh; có cơ chế, chính sách phù hợp kiểm soát biến động giá đất, đặc biệt là giá đất sản xuất kinh doanh, phi nông nghiệp, hạn chế tối đa ảnh hưởng đến kế hoạch đầu tư, sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp.

Nghị quyết nêu rõ, chậm nhất trong năm 2025, hoàn thành xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai kết nối với Trung tâm dữ liệu quốc gia và các cơ sở dữ liệu có liên quan; thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực đất đai; công khai, minh bạch và chủ động cung cấp thông tin tới doanh nghiệp; giảm thiểu thời gian giải quyết thủ tục thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; hỗ trợ tích cực trong giải phóng mặt bằng.

Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng nêu rõ cho phép các địa phương sử dụng ngân sách địa phương để hỗ trợ chủ đầu tư kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp, vườn ươm công nghệ, trên cơ sở yêu cầu, các chủ đầu tư dành một phần quỹ đất đã đầu tư cho các doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo thuê.

Các địa phương căn cứ vào tình hình thực tế, xác định quỹ đất đối với từng khu công nghiệp, cụm công nghiệp đảm bảo bình quân tối thiểu 20 ha/khu, cụm công nghiệp hoặc 5% tổng quỹ đất đã đầu tư kết cấu hạ tầng dành cho các doanh nghiệp nêu trên.

Nhà nước có chính sách giảm tối thiểu 30% tiền thuê lại đất cho các đối tượng này trong vòng 5 năm đầu kể từ ngày ký hợp đồng thuê đất. Khoản tiền thuê đất được giảm được hoàn trả cho chủ đầu tư thông qua việc khấu trừ tiền thuê đất mà chủ đầu tư phải nộp theo quy định của pháp luật; có chính sách hỗ trợ về hạ tầng mặt bằng sạch, điện, nước, giao thông, thông tin liên lạc, thủ tục hành chính cho các doanh nghiệp sử dụng công nghệ cao, doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Mặc dù chưa kể hết các quan điểm chỉ đạo, chính sách trong Nghị quyết số 68-NQ/TW, nhưng với hàng loạt những nhiệm vụ, giải pháp nêu trên đã cho thấy quyết tâm chính trị rất lớn của Đảng và Nhà nước ta trong công cuộc phát triển kinh tế tư nhân, đây thực sự cũng là cuộc cách mạng cùng với cách mạng tinh gọn bộ máy và đột phá khoa học công nghệ mà đất nước đang triển khai quyết liệt trên cả hệ thống chính trị.

Ở góc độ là doanh nghiệp - đơn vị thụ hưởng chính sách, chia sẻ với phóng viên, bà Vũ Hoài Thu, Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm Lý Tưởng Việt Nam (trụ sở tại Hà Nội) cho rằng, Nghị quyết số 68-NQ/TW vừa được ban hành là một bước ngoặt lớn, thể hiện tư duy toàn diện và đột phá mở đường cho kinh tế tư nhân phát triển thịnh vượng.

Bà Vũ Hoài Thu tâm đắc với việc Bộ Chính trị khẳng định rõ vai trò động lực hàng đầu của khu vực kinh tế tư nhân, không chỉ ở tầm quan điểm, tuyên bố chính trị mà còn lượng hóa qua các chỉ tiêu, mục tiêu và giải pháp cụ thể rõ ràng. Nghị quyết mở đường cho doanh nghiệp tư nhân tiếp cận bình đẳng với các nguồn lực như vốn, các chương trình hỗ trợ và cơ hội đầu tư công nghệ, đổi mới sáng tạo…

"Nghị quyết số 68-NQ/TW vì thế không chỉ là một chính sách phát triển kinh tế tư nhân mà còn là cột mốc lịch sử, đặt nền móng cho một kỷ nguyên phát triển tự chủ và bền vững cho khối doanh nghiệp tư nhân, góp phần quan trọng vào sự ổn định và thịnh vượng của nền kinh tế Việt Nam trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh toàn cầu", bà Vũ Hoài Thu chia sẻ thêm.

Bà Vũ Hoài Thu, Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm Lý Tưởng Việt Nam kiểm tra khâu nuôi trồng nấm.

Mặc dù vậy, theo bà Vũ Hoài Thu, để Nghị quyết số 68-NQ/TW được hiện thực hóa, đi vào đời sống cũng không phải là câu chuyện đơn giản, bởi có chính sách rồi nhưng thực thi lại là một việc khác cũng không kém phần quan trọng. Do đó, rất cần sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ từ các cấp chính quyền từ Trung ương đến địa phương và sự chủ động từ chính cộng đồng doanh nghiệp.

Cùng quan điểm, ông Nguyễn Trọng Ninh, Giám đốc Công ty Cổ phần và Đầu tư Bình Yên (trụ sở tại Hưng Yên) bày tỏ niềm tin vào sự quyết liệt của lãnh đạo Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế tư nhân, với những nhiệm vụ và giải pháp được nêu ra trong Nghị quyết số 68-NQ/TW.

Theo ông Ninh, doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là khối nhỏ và vừa từ trước đến nay gặp rất nhiều rào cản, không chỉ có pháp lý mà cả nguồn vốn, đặc biệt là sự cạnh tranh không bình đẳng. Do đó, việc Nghị quyết số 68-NQ/TW được ra đời chính là cơ sở, là đòn bẩy để các doanh nghiệp tư nhân phát triển bứt phá.

"Khi được tạo điều kiện thuận lợi, tôi tin rằng khu vực tư nhân sẽ đóng vai trò ngày càng lớn hơn, trở thành động lực quan trọng đưa nền kinh tế Việt Nam bứt phá trong tương lai", ông Nguyễn Trọng Ninh chia sẻ.

Có thể nói, trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động, việc tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế và chính sách pháp luật được xem chính là chìa khóa để khu vực kinh tế tư nhân “cất cánh”, góp phần vào tăng trưởng nhanh và bền vững của nền kinh tế quốc gia.

Chính bởi vậy mà Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định nhất quán, để đất nước vươn mình phát triển mạnh mẽ, chúng ta dứt khoát nói “không” với bất cứ hạn chế, bất cập nào trong thể chế, pháp luật; không thỏa hiệp với bất kỳ yếu kém nào trong thiết kế chính sách, soạn thảo pháp luật, hay tổ chức thực thi.

Cũng do đó mà hàng loạt Nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội liên tục được ra đời trong thời gian gần đây và trong đó có Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới và Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.

Trong đó, Nghị quyết số 66-NQ/TW nêu rõ, năm 2025 phải cơ bản tháo gỡ các “điểm nghẽn” do quy định pháp luật, ưu tiên trong lĩnh vực tài chính, đầu tư, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Bên cạnh đó, phải đổi mới căn bản tư duy xây dựng pháp luật: chuyển từ tư duy “quản lý” sang “kiến tạo phát triển”. Pháp luật góp phần đánh thức mọi tiềm năng, thế mạnh của đất nước, nắm bắt mọi cơ hội phát triển.

Có thể thấy, tháo gỡ điểm nghẽn thể chế là vấn đề được đặc biệt quan tâm hiện nay. Bên cạnh những kết quả đạt được, chúng ta cũng phải thẳng thắn nhìn nhận, tư duy xây dựng pháp luật trong một số lĩnh vực còn thiên về quản lý, chưa chú trọng đúng mức đến thúc đẩy phát triển, tạo động lực đổi mới sáng tạo. Có nhiều văn bản quy phạm pháp luật còn mang nặng tính mệnh lệnh hành chính. Cũng có không ít quy định cụ thể người dân, doanh nghiệp được làm gì, không được làm gì; điều này dẫn đến thiếu linh hoạt, gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, không theo kịp sự phát triển kinh tế - xã hội hiện nay.

Khi được tạo nhiều điều kiện thuận lợi, khu vực tư nhân sẽ đóng vai trò ngày càng lớn hơn, trở thành động lực quan trọng đưa nền kinh tế Việt Nam bứt phá trong tương lai.

Một trong những vướng mắc mà lâu nay doanh nghiệp phàn nàn nhiều nhất, đó là thủ tục hành chính rườm rà, quy trình giải quyết thủ tục lòng vòng. Câu chuyện một dự án đầu tư có sử dụng đất đang phải tuân thủ thực hiện thủ tục hành chính mất tới khoảng 18-24 tháng. Hay việc doanh nghiệp phải mất 7 tháng chỉ loay hoay lo giải quyết thủ tục do vướng mắc hướng dẫn quy định đấu thầu. Điều đáng nói, trong thời gian chờ đợi đó, có những văn bản doanh nghiệp nhận được trả lời của cơ quan có thẩm quyền lại không đi thẳng vào vấn đề… việc doanh nghiệp phải “chạy tới, chạy lui” lo cho đủ thủ tục gây tốn kém về thời gian, chi phí. Và điều quan trọng là có thể dẫn đến doanh nghiệp bị mất cơ hội phát triển.

Còn đối với Nghị quyết số 68-NQ/TW, ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội nhấn mạnh, để phát triển kinh tế tư nhân rất cần những giải pháp toàn diện, liên ngành, liên lĩnh vực, song giải pháp về cải cách thể chế vẫn là quan trọng nhất. Do đó, Nghị quyết số 68-NQ/TW được ban hành. Nếu như cải cách thể chế tốt, đáp ứng đúng nhu cầu nguyện vọng của người dân và doanh nghiệp thì người ta cho rằng đây là một biện pháp cải cách rẻ nhất nhưng lại mang lại hiệu quả lớn nhất.

Theo ông Hiếu, Nhà nước làm ra thể chế thì Nhà nước tiến hành cải cách. Xét về mặt lý thuyết là dễ nhất. Tất nhiên xét về mặt thực tế thì có những lực cản. Và trong thực tế cải cách thể chế của nước ta thì đã chứng minh là không phải có những hỗ trợ mạnh mẽ về nguồn lực thì mới tạo ra sự đột phá mà chỉ khi cải cách mạnh mẽ về thể chế mới tạo ra được đột phá.

Ông Hiếu nêu 2 dấu mốc ban đầu là năm 1988 và giai đoạn 1990 thì đó là cải cách thể chế. Đặc biệt là năm 1999 và năm 2000, khi chúng ta ra đời Luật Doanh nghiệp, đơn giản hóa thủ tục thành lập doanh nghiệp, gia nhập thị trường, chuyển từ cấp phép sang đăng ký, rút ngắn hàng trăm ngày trong việc thành lập doanh nghiệp, bãi bỏ khoảng 150-160 giấy phép kinh doanh.

"Tôi còn nhớ khi chúng tôi tổng kết thi hành Luật Doanh nghiệp năm 2000 thì chỉ 5 năm thi hành luật, tức là từ năm 2000 đến năm 2005, số lượng doanh nghiệp thành lập mới trong giai đoạn 5 năm đấy so với trước đấy 10 năm thì tăng nhiều lần.

Từ năm 1990-2005 chia ra làm hai giai đoạn thì số lượng doanh nghiệp thành lập trong giai đoạn 2000 đến 2005 chiếm 80% tổng số doanh nghiệp được thành lập trong 15 năm. Điều đó góp phần rất lớn trong việc tạo lập được lực lượng doanh nghiệp như ngày hôm nay, mặc dù chưa đông, đủ như kỳ vọng và mong muốn của chúng ta", ông Hiếu nói.

Ông Phan Đức Hiếu nhấn mạnh, cải cách thể chế sẽ là biện pháp hiệu quả nhất, công bằng nhất, tốn ít chi phí nhất mà có thể làm được, gọi là khả thi nhất, đứng từ góc độ của Chính phủ.

Nhìn vào Nghị quyết 68-NQ/TW, số lượng giải pháp về cải cách thể chế là chủ đạo. Như Tổng Bí thư nói, thể chế là điểm nghẽn của điểm nghẽn và nếu như chúng ta tập trung cải cách mạnh mẽ về thể chế thì tác động nó sẽ rất lớn. "Chúng tôi hiểu là thể chế phải đi trước, thể chế phải đi trước thì mới có kết quả", ông nói.

Ông Phan Đức Hiếu cũng nói thêm 3 điểm về tinh thần của các nhóm giải pháp về cải cách thể chế. Trong đó nổi lên mấy từ không phải là "đơn giản", cũng không phải là "sửa đổi" mà ở đây là thể hiện rất mạnh là "bãi bỏ", "cắt giảm", có nghĩa là chúng ta phải bỏ, phải cắt đi, tức là một quy định không tốt thì không phải là chúng ta sửa để cho nó tốt hơn một chút mà quy định đấy không tốt thì bãi bỏ. Tinh thần này rất khác với trước đây và tương đồng với kinh nghiệm cải cách thể chế ở các nước.

Theo ông Hiếu, chúng ta phải hiểu là không phải chỉ thủ tục hành chính, nếu như luật nào, nghị định nào không còn cần thiết thì phải bãi bỏ cả đạo luật, cả nghị định. Tinh giảm luật lệ - đấy là cái tinh thần thứ nhất. Tinh thần thứ hai, là câu chuyện thực thi pháp luật. Việc xử lý trách nhiệm của doanh nghiệp dùng những biện pháp phù hợp với tính chất của vụ việc kinh tế. Xử lý vụ việc mang tính chất kinh tế, hành chính thì phải tách bạch với hình sự.

Khi xử lý phải tách bạch giữa tài sản, trách nhiệm, quyền và nghĩa vụ của cá nhân người quản lý doanh nghiệp và doanh nghiệp. Có những vụ việc thì khi xử lý một cá nhân vô hình chung chúng ta đánh đồng với cả doanh nghiệp và dẫn đến việc không phân biệt được đâu là tài sản cá nhân, đâu là tài sản của doanh nghiệp, nên dẫn đến xử lý một cá nhân làm ảnh hưởng đến cả hoạt động của doanh nghiệp. Mà doanh nghiệp có lỗi gì đâu, thậm chí nhiều khi doanh nghiệp là do một cá nhân lợi dụng hình ảnh của doanh nghiệp.

Về tinh thần thứ ba trong cải cách thể chế, theo ông Hiếu, nếu bây giờ bỏ quy định, luật lệ, nhiều người sẽ hỏi thế thì quản lý Nhà nước bằng gì, ai đó không chịu cải cách thì lại viện dẫn những điều này. Ở đây chúng ta phải hiểu rõ Nghị quyết 68-NQ/TW thay đổi tư duy quản lý Nhà nước, sử dụng những công cụ phù hợp cần thiết để nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước.

Ông Hiếu cho rằng, công cụ quản lý Nhà nước ở đây đó là không phải ngồi ở bàn giấy cấp ra một giấy phép, chứng nhận một sản phẩm đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Vấn đề là phải giám sát sản phẩm được bán ra thị trường. Vậy thay vì chúng ta ngồi bàn giấy cấp giấy phép thì tại sao không dành thời gian đi giám sát và kiểm soát thực sự chất lượng của sản phẩm. Nếu như chúng ta làm như vậy thì một số vụ việc vừa qua cũng có thể tránh được.

Cũng theo ông Hiếu, cơ chế quan trọng nhất đối với thị trường là duy trì trật tự cạnh tranh, xử lý nghiêm những hành vi cạnh tranh không lành mạnh, hành vi lạm dụng, chống độc quyền chứ không phải là ban hành quy định để bắt doanh nghiệp phải làm thế này, thế kia. Tư duy quản lý nhà nước có thay đổi. Chúng ta phải hiểu đừng có đưa ra lý do là cứ bãi bỏ quy định là mất công cụ quản lý.

"Chúng ta phải hiểu tinh thần của Nghị quyết là thay đổi toàn diện. Trước đây chúng ta gọi là quản lý bằng mọi giá, tức là đưa ra một cái công cụ quản lý, thậm chí rất tốn kém nhiều chi phí cho cả xã hội, cho người dân thì bây giờ phải quản lý bằng một cách hiệu quả nhất, không phải quản lý bằng mọi giá", ông Hiếu nói thêm.

Theo ông Phan Đức Hiếu, sự ra đời của Nghị quyết số 68-NQ/TW là rất cần thiết và có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay. Những thông điệp trong nghị quyết rất rõ ràng và mạnh mẽ, đã đi thẳng vào những vấn đề của khu vực kinh tế tư nhân, giải quyết những trở ngại tồn tại lâu nay. Chúng ta thử nhìn lại lịch sử để thấy được vị trí quan trọng trong tiến trình phát triển kinh tế tư nhân và tại sao nó lại có một vị trí như vậy.

Trong gần 40 năm Đổi mới, Đảng và Nhà nước ta luôn kiên định và nhất quán đường lối phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa với nhiều hình thức sở hữu, nhiều thành phần kinh tế, hình thức tổ chức kinh doanh và hình thức phân phối.

Do đó, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm và có nhiều chủ trương, chính sách phát triển đồng bộ các thành phần kinh tế. Các thành phần kinh tế hoạt động theo pháp luật đều là bộ phận hợp thành quan trọng của nền kinh tế, bình đẳng trước pháp luật, cùng phát triển lâu dài, hợp tác và cạnh tranh lành mạnh.

Từ nhiều năm nay, Đảng và Nhà nước cũng luôn chú trọng và có nhiều chính sách định hướng để kinh tế tư nhân phát triển, trong đó có thể kể đến Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 3/6/2017 của Hội nghị Trung ương 5 khóa XII về phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Tuy nhiên, có thể đó mới chỉ là động lực, còn với Nghị quyết số 68-NQ/TW, đây được cho là quyết sách đánh dấu bước chuyển quan trọng trong tư duy và hành động đối với kinh tế tư nhân; đây cũng được kỳ vọng và tin tưởng sẽ là thời điểm chuyển mình toàn diện của kinh tế tư nhân.

Đây cũng là bước tiến đồng thời cũng là điểm mới đặc biệt quan trọng khi Đảng và Nhà nước xác định kinh tế tư nhân là động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia. Điểm mới này phù hợp với cải cách của nền kinh tế Việt Nam thời gian qua và phù hợp với tiềm năng to lớn của kinh tế tư nhân, đồng thời cũng phù hợp với cơ xu thế hội nhập của kinh tế toàn cầu hiện nay.

Còn tiếp...

LOẠT BÀI VIẾT “NGHỊ QUYẾT MỞ RA KỶ NGUYÊN MỚI CHO KINH TẾ TƯ NHÂN”

Bài 2: Bản tuyên ngôn soi đường

Bài 3: Phá bỏ "bức tường băng"

Bài 4: Định vị lại để cất cánh

Bài 5: Sứ mệnh vì Việt Nam hùng cường, thịnh vượng